Wynagrodzenie adwokata to kluczowa kwestia dla osób rozważających wytoczenie sprawy sądowej. Adwokaci mogą pobierać wynagrodzenie w formie stałej opłaty, stawki godzinowej lub procentu od wygranej kwoty. W tym artykule skupimy się na tzw. success fee, czyli honorarium uzależnionym od wygranej sprawy.

Czy adwokat może pobierać procent od wygranej?

Tak, polskie prawo dopuszcza możliwość ustalenia wynagrodzenia adwokata na zasadzie procentu od wygranej sprawy. Jednak zgodnie z zasadami etyki adwokackiej success fee nie może być jedynym wynagrodzeniem, co oznacza, że adwokat musi pobierać także podstawowe honorarium.

🔹 Co to oznacza w praktyce?

✅ Klient płaci adwokatowi podstawową opłatę (np. zryczałtowaną lub stawkę godzinową).
✅ Dodatkowo, po wygranej sprawie, adwokat pobiera ustalony procent od uzyskanej kwoty.

Podstawa prawna

Zasady etyki adwokackiej oraz uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej wskazują, że wynagrodzenie adwokata nie może być wyłącznie uzależnione od wyniku sprawy.

Jaki procent bierze adwokat od wygranej?

Wysokość success fee zależy od kilku czynników, takich jak trudność sprawy, wartość roszczenia oraz ryzyko związane z procesem.

✅ Standardowe stawki procentowe w Polsce:

• 10-25% – w typowych sprawach o zapłatę, odszkodowanie czy zadośćuczynienie.
• 25-40% – w sprawach trudniejszych, np. wieloletnich procesach przeciwko instytucjom finansowym lub korporacjom.
• 40-50% – w sprawach wysokiego ryzyka, gdzie sukces nie jest oczywisty, np. w dużych sprawach o błędy medyczne.

🔹 Minimalna opłata podstawowa – nawet jeśli adwokat pobiera procent od wygranej, klient musi uiścić opłatę wstępną (średnio – 2000-5000 zł, choć jest to kwestia zależna od adwokata świadczącego usługę), która pokrywa podstawowe koszty prowadzenia sprawy.

🔹 Negocjacja wynagrodzenia – w wielu przypadkach honorarium można negocjować, zwłaszcza jeśli sprawa ma wysoką wartość lub duże szanse na wygraną.

Jakie sprawy są najczęściej rozliczane procentowo?

Success fee stosuje się głównie w sprawach, gdzie wynik jest niepewny, a klient nie chce ponosić wysokich kosztów na początku procesu.

📌 Typowe sprawy, w których adwokaci pobierają procent od wygranej:

✔ Odszkodowania komunikacyjne – np. za wypadki drogowe, szkody osobowe.
✔ Sprawy o błędy medyczne – procesy przeciwko szpitalom i lekarzom.
✔ Sprawy frankowe – unieważnianie kredytów frankowych przeciwko bankom.
✔ Sprawy o zadośćuczynienie – za naruszenie dóbr osobistych, mobbing, wypadki przy pracy.
✔ Sprawy przeciwko Skarbowi Państwa – np. o niesłuszne aresztowanie, błędne decyzje urzędów.

Warto wiedzieć

W sprawach karnych success fee nie obowiązuje – w procesach karnych adwokaci stosują stałe wynagrodzenie lub stawkę godzinową.

Czy warto zgodzić się na „success fee”?

Przed wyrażeniem zgody na tego typu model rozliczenia warto rozważyć wady i zalety. Wypisaliśmy je poniżej:

Zalety success fee:

✅ Brak wysokich kosztów na starcie – klient płaci głównie po wygranej.
✅ Motywacja dla adwokata – prawnik ma większy interes w wygranej sprawie.
✅ Niższe ryzyko finansowe dla klienta – szczególnie w sprawach, gdzie wynik jest niepewny.

Wady success fee:

❌ Wysoki procent po wygranej – w dużych sprawach może to oznaczać utratę znacznej części odszkodowania.
❌ Dodatkowe opłaty na start – success fee nie zastępuje całkowicie innych kosztów.
❌ Nie zawsze dostępne – nie każdy adwokat zgadza się na takie warunki.

Decyzja o wyborze success fee powinna być dobrze przemyślana. Warto porównać różne oferty i sprawdzić, czy procent pobierany przez adwokata jest adekwatny do stopnia skomplikowania sprawy.

Jak uniknąć niekorzystnej umowy z adwokatem?

Przed podpisaniem umowy należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii:

✔ Sprawdź wysokość success fee – standard to 10-25%, ale niektóre kancelarie próbują pobierać nawet 50%.
✔ Zwróć uwagę na opłatę początkową – jeśli adwokat żąda wysokiej zaliczki plus success fee, to warunki mogą być niekorzystne.
✔ Upewnij się, co obejmuje wynagrodzenie – czy w success fee zawarte są wszystkie koszty, czy też np. opłaty sądowe są dodatkowo płatne.
✔ Zapytaj o umowę pisemną – ustalenia powinny być precyzyjnie określone, by uniknąć ukrytych kosztów.

💡 Dobra kancelaria jasno określa zasady wynagrodzenia i przedstawia uczciwe warunki. Jeśli umowa wydaje się niejasna lub adwokat unika precyzyjnych odpowiedzi, warto skonsultować ją z innym prawnikiem przed podpisaniem.

Wnioski i najczęściej zadawane pytania

✔ Adwokat pobiera zwykle 10-25% od wygranej kwoty, ale w trudniejszych sprawach może to być nawet 40-50%.
✔ Success fee nie może być jedyną formą wynagrodzenia, klient musi także zapłacić opłatę wstępną.
✔ Najczęściej success fee stosuje się w sprawach o odszkodowania, błędy medyczne i kredyty frankowe.
✔ Wysokość procentu zależy od ryzyka sprawy – im trudniejsza, tym wyższa prowizja.
✔ Zawsze warto sprawdzić umowę przed podpisaniem i negocjować warunki.